 |
| Տեսարան «Պիկովայա դամա» օպերայից |
Չայկովսկին թողել է բազմաթիվ աշխատություններ, որոնք շարունակում են սիրված լինել դասական երաժշտության սիրահարների կողմից, այդ թվում՝ «Ռոմեո և Ջուլիետը», «1812 տարվա նախերգանքը», նրա երեք բալետներ «Շչելկունչիկը», «Կարապի լիճը» և «Քնած գեղեցկուհին», «Սլավոնական շքերթը» (Славянский марш): Չայկովսկին, կիրառելով սիմֆոնիկ երաժշտության զարգացման սկզբունքները, բալետում նշանավորել է նոր փուլ. խորացրել է բալետի հոգեբանական բովանդակությունը, ստեղծել վառ կերպարներ: Նրա բալետներն այդ ժանրի գոհարներից են:
Դրանց հետ միասին՝ իր դաշնամուրի առաջին կոնցերտը, ջութակի կոնցերտը, Չորրորդ, Հինգերորդ և Վեցերորդ սիմֆոնիաները և «Պիկովայա դաման» ու «Եվգենի Օնեգին» օպերաները երևի հանդիսանում են նրա առավել հեղինակություն վայլող երկերը: Նրա օպերաներին բնորոշ են դրամատիկական սուր բախումներն ու հոգեբանական ընդհանրացումները, որտեղ առաջնայինը երգային մասն է, սակայն նվագախումբը նույնպես նպաստում է կերպարների ստեղծմանը, հերոսների հոգեվիճակների բացահայտմանը, կենցաղի պատկերմանը :
«Շչելկունչիկ» բալետից մի հատված, նորարարական մեկնաբանությունը՝ ԳլեսԴուոյի կատարմամբ
Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնում բեմադրվել են «Եվգենի Օնեգին», «Պիկովայա դամա» օպերաները, «Կարապի լիճը», «Շչելկունչիկ» բալետները և այլ գործեր:
Չայկովսկու կյանքն ու ստեղծագործությունը գնահատելիս առկա են երկու ծայրահեղական մոտեցումներ: Մեկը՝ հոմոֆոբիայից ելնելով, դավադրող մոտեցումն է, որը փորձում է գրաքննել կամ անտեսել և թաքցնել բոլոր կենսագրական տվյալները, այդ թվում՝ նրա նամակները և օրագրերը, կեղծելու համար նրա սեռական կողմնորոշումը: Սա է եղել տիրող մոտեցումը ԽՍՀՄ-ում, Ստալինի իշանությունից ի վեր և շարունակվում է տարածված լինել որոշ նեղմիտ և խաբեբա անհատների և շրջանակների մոտ Ռուսաստանում:
Մյուս ծայրահեղությունը Չայկովսկու նույնասեռականությունը տեղադրում է նրա կյանքի և աշխատանքի բուն կենտրոնում, այնպես, որ կարծես թե դա պայմանավորել է նրա ամեն մի քայլը, ամեն մի շունչը, ամեն մի նոտան և խորապես նշել է նրա ողջ երաժշտությունը՝ այն արմատապես առանձնացնելով «տարասեռական կոմպոզիտորների» երաժշտությունից:
Երկու մոտեցումներն էլ, գոնե Չայկովսկու պարագայում, սխալ են, քանի որ սեռական կողմնորոշման ազդեցությունը ստեղծագործական աշխատանքի վրա դարձնում են բացարձակ և բացառիկ գործոն:
Չայկովսկին այլ հարթակներում
Կոմպոզիտորի կյանքի և աշխատանքի մասին արտադրվել են մի քանի ֆիլմեր: Դրանց շարքում ամենահայտնիներն են՝
«Չայկովսկի» (Chaikovsky/Чайковский) 1969 թ. խորհրդային ֆիլմ, Իգոր Տալանկինի ռեժիսորությամբ և Ինոկենտի Սմոկտունովսկիի դերակատարուտյամբ: Ֆիլմը պատմում է Չայկովսկու կյանքն իր մոր կորստից մինչև իր մահը, բայց ամբողջովին կեղծում է կոմպոզիտորի սեռական ինքնությունը, ըստ Խորհրդային Միության բնորոշ ավանդույթի:
«Երաժշտասերները» (The Music Lovers / Любители музыки) 1970 թ. բրիտանական դրամա ֆիլմ, Քեն Րասելի ռեժիսորությամբ: Րիչարդ Չեմբերլենը խաղում է Չայկովսկու դերը: Ֆիլմը ցույց է տալիս, թե ինչպես կոմպոզիտորը ամուսնանալով փորձում է պայքարել իր նույնասեռական հակումների դեմ: Բայց, ցավոք, նա ընտրում է մի անկայուն և սեքսամոլ աղջիկ, ում չի կարողանում բավարարել: Ֆիլմը ներառում է խոշոր փաստական սխալներ:
 |
| Տեսարան Բորիս Էիֆմանի «Չայկովսկին, նրա կյանքի և մահվան առեղծվածը» բալետից |
 |
| Տեսարան Բորիս Էիֆմանի «Չայկովսկին, նրա կյանքի և մահվան առեղծվածը» բալետից |
________________________________________________
Չայկովսկու անունը կրող հայկական հաստատություններից ամենանշանալին է հանդիսանում Երևանի Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցը, որը հիմնադրվել է 1938 թ., կոնսերվատորիային կից՝ շնորհալի երեխաների խմբի բազայի վրա։ Դպրոցը միակ մասնագիտացված հանրակրթական օջախն է, որտեղ 12-ամյա կրթություն է ստանում մոտ 600 աշակերտ, միաժամանակ ստանալով 2 ատեստատ՝ հանրակրթական եւ մասնագիտական:
Դպրոցը ունի դաշնամուրի, ջութակի, թավջութակի, ալտի, կոնտրաբասի, տավիղի, փողային գործիքների և երաժշտության տեսության, հանրակրթական բաժիններ, մանկական երգչախումբ, սիմֆոնիկ և կամերային նվագախմբեր։ Կրթօջախի շենքը՝ կառուցվել է 1973թ. բայց վերահատակագծվել և արդիականացվել է 2016 թ.:
________________________________________________
«Չորս փոքրիկ կարապների պար»-ի երեք տարբերակները
«Կարապի լիճ» բալետ
Բնօրինակ տարբերակը՝
Նորարարական տարբերակը բեմադրվել է Մեթյու Բուրնի միջոցով, 1995 թ.: Սա Չայկովսկու աշխատանքի ժամանակակից մեկնաբանություններից մեկն է, որում կարապների դերերում պարում են տղամարդ պարողներ, և պատմության կենտրոնում դրված է մի արգելված գեյ սեր:
Պարոդիայի տարբերակը կատարել է «Մոնթե Կարլոյի Թրոկադերո բալետներ» անսամբլը: Սա մի ամերիկյան բացարապես արական բալետային խումբ է, որը ծաղրի է ենթարկում դասական բալետի կոնվենցիաները ևկաղապարները: Այն հիմնադրվել է 1974 թ. Նյու Յորքում:
Կերպարանափոխված և զգեստափոխվածպարողները հումորով ներկայացնում են թե՛ արական և թե՛ իգական դերերը:
լրացուցիչ տեղեկությունների համար տե՛ս >>> ԱՅՍՏԵՂ
Չայկովսկու անունը կրող հայկական հաստատություններից ամենանշանալին է հանդիսանում Երևանի Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցը, որը հիմնադրվել է 1938 թ., կոնսերվատորիային կից՝ շնորհալի երեխաների խմբի բազայի վրա։ Դպրոցը միակ մասնագիտացված հանրակրթական օջախն է, որտեղ 12-ամյա կրթություն է ստանում մոտ 600 աշակերտ, միաժամանակ ստանալով 2 ատեստատ՝ հանրակրթական եւ մասնագիտական:
Դպրոցը ունի դաշնամուրի, ջութակի, թավջութակի, ալտի, կոնտրաբասի, տավիղի, փողային գործիքների և երաժշտության տեսության, հանրակրթական բաժիններ, մանկական երգչախումբ, սիմֆոնիկ և կամերային նվագախմբեր։ Կրթօջախի շենքը՝ կառուցվել է 1973թ. բայց վերահատակագծվել և արդիականացվել է 2016 թ.:
________________________________________________
«Չորս փոքրիկ կարապների պար»-ի երեք տարբերակները
«Կարապի լիճ» բալետ
Բնօրինակ տարբերակը՝
Նորարարական տարբերակը բեմադրվել է Մեթյու Բուրնի միջոցով, 1995 թ.: Սա Չայկովսկու աշխատանքի ժամանակակից մեկնաբանություններից մեկն է, որում կարապների դերերում պարում են տղամարդ պարողներ, և պատմության կենտրոնում դրված է մի արգելված գեյ սեր:
Պարոդիայի տարբերակը կատարել է «Մոնթե Կարլոյի Թրոկադերո բալետներ» անսամբլը: Սա մի ամերիկյան բացարապես արական բալետային խումբ է, որը ծաղրի է ենթարկում դասական բալետի կոնվենցիաները ևկաղապարները: Այն հիմնադրվել է 1974 թ. Նյու Յորքում:
Կերպարանափոխված և զգեստափոխվածպարողները հումորով ներկայացնում են թե՛ արական և թե՛ իգական դերերը:
No comments:
Post a Comment